در مورد مراحل مختلف ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده در ساخت و سازها چه می دانید؟ اگر به تاریخچه ی اختراع فن و تکنیک پیش تنیدگی و تیرچه پیش تنیده نگاه بیندازیم، همواره ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده از اصول و مراحل خاصی پیروی کرده است؟ خطوط تولید تیرچه های پیش تنیده شامل تیمی از متخصصان و کارشناسان حوزه ساخت و طراحی اعضای سازه ای می باشد که با تکیه بر قوانین و آیین نامه های ملی به ساخت و عرضه ی تیرچه های پیش تنیده می پردازند.
شاید جالب باشد که بدانید در ابتدای ظهور تیرچه های پیش تنیده در سال 1886 به مدت پنجاه سال استقبال و استفاده ای از این تکنیک جدید صورت نگرفت. چون هنوز خاصیت ها، مقاومت بالا و مزیت های آن برای بسیاری از حوزه های سازه نامشخص بود. واما بعد از جنگ جهانی دوم، حوزه ی ساخت و ساز به شدت با کمبود فولاد در سطح جهان مواجه شد. همانطور که میدانید بعد از هر جنگی، نیاز به ساخت و ساز و آبادانی اهمیت دو چندان می یابد و در سطح وسیعی نیاز و تقاضا بوجود می آید.
ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده از آن زمان تاکنون روز به روز در حال افزایش است و کاربرد تیرچه پیش تنیده در عرصه های مختلف از جمله ساختمان سازی و پل سازی اتفاق افتاده است. اما در این مقاله نگاهی تخصصی خواهیم داشت بر روش های ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده در ساختمان، پس تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
ساخت تیرچه پیش تنیده
مهمترین بخش از مراحل ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده به پروسه ی ساخت آن در کارگاهها و کارخانه ها برمی گردد. تفاوت اصلی پروسه ی ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده این است که در ساخت آن به نیروی متخصص و کارآمد نیاز است اما در اجرای آن نیازی به نیروی ماهر و متخصص نیست. این خود یکی از مزیت های تیرچه های پیش تنیده است. مقاومت این نوع تیرچه ها نسبت به دیگر انواع بالاتر است و همین مساله کاربرد آن را اینقدر فراگیر کرده است. برای همین باید به مراحل ساخت تیرچه های پیش تنیده رجوع کرد و دلیل این مقاومت زیاد را در آنجا جستجو کرد. برای ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده به دو ماده ی اصلی بتن و فولاد نیاز است. بتن با عیار رده C35 و فولاد از جمله انواع سیم ها، وایرها، مفتول ها و میلگرد ها برای تیرچه پیش تنیده به کار می روند. مقطع تیرچه به شکل تی انگلیسی (T) است. در قسمت بال آن میلگردها کار گذاشته می شود چون این قسمت از مقطع سازه ای تحت کشش واقع می شود. بتن نیز با مقاومت فشاری خود در جان تیر به مقابله با نیروهای فشاری حاصل از بارهای ثقلی می پردازد. اما تا به اینجا تعریف بتن آرمه یا بتن مسلح است. تیرچه های پیش تنیده را با کشیدن کابل های کششی (فولاد) قبل از بتن ریزی بوجود می آورند.
برای این کار تجهیزات و دستگاههای کاملا اتوماتیک و مکانیکی در کارخانه ها را به کار می برند. برای فشار وارد کردن بر روی بتن در تیرچه پیش تنیده در مراحل ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده از دستگاه اکسترودر استفاده می کنند. این دستگاه در ساخت تیرچه پیش تنیده کاربرد زیادی دارد. این دستگاه از نیروی بخار و حرارت استفاده می کند و بر اساس فشار نیروهای کششی سیم های فولادی، بتن را به مقاومت 350 تا 550 کیلوگرم بر سانتی مترمربع می رساند.
سیم های فولادی که در قسمت های کششی مقطع تیرچه پیش تنیده به کار می روند باید حداقل مقاومت 17500 کیلوگرم بر سانتی متر مربع را داشته باشد. در مرحله ی اول ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده، وایرها را با جک های مکانیکی می کشند و در آن تنش کششی ایجاد می کنند. بعد از اینکه فولادها به 65 درصد مقاومت نهایی خود رسیدند، این کار متوقف می شود و بتن ریزی در داخل قالب های تیرچه پیش تنیده انجام می شود. سپس بتن که به مقاومت معینی از گیرش و حد نهایی خود رسید، جک های مکانیکی را رها می کنند. و تمام عضو سازه ای تحت تنش قرار می گیرد. استفاده از دستگاههای مخصوص و کارآمد امکان خطا را تا حد زیادی نسبت به روش دستی کاهش می دهد.
اجرای سقف تیرچه پیش تنیده
همانطور که پیشتر گفته شد، ساخت تیرچه پیش تنیده به نیروی ماهر و متخصص نیاز دارد اما اجرای آن راحت است و دقیقا مانند اجرای سقف با دیگر تیرچه های خرپایی و … است که اکثر پیمانکاران با آنها آشنایی دارند. تنها در هنگام اجرا تفاوت هایی میان تیرچه پیش تنیده و دیگر تیرچه ها وجود دارد که در ادامه آنها را بیان خواهیم کرد:
- وزن تیرچه پیش تنیده در زمان اجرا مقداری بیشتر از دیگر تیرچه های ساده است و دلیل آن هم این است که در تیرچه های فندوله ای، مقداری از حجم بتن ریزی را در زمان گذاشتن تیرچه ها بر روی سقف انجام می دهند اما این مقدار برای تیرچه های پیش تنیده در مرحله ی ساخت انجام شده است.
- نسبت به دیگر انواع تیرچه ها، ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده به سازه نگهبان و داربست کمتری نیاز دارد و اجرای آن با سرعت بیشتری انجام می شود.
مراحل اجرای سقف تیرچه پیش تنیده
- ابتدا تیرچه ها را در جاهای مشخص بر اساس پلان تیرریزی قرار می دهند و در پایین توسط سازه های نگهبان و داربست ها، قالب ها نگهداری شده اند.
- فاصله میان تیرچه های پیش تنیده را با بلوک پر می کنند.
- آرماتورهای اوتکا را بر روی تیرچه های پیش تنیده قرار می دهند. نقش این آرماتورها مقاومت در برابر برش است و زمانی از آن در عضو تیرچه پیش تنیده استفاده می کنیم که مجموع مقاومت برشی تیرچه و بتن درجا ریخته شده از مقدار مورد نیاز کمتر باشد.
- میلگردهای حرارتی را برای افزایش کارایی بتن سقف در برابر تغییرات حرارتی و در نتیجه از ترک خوردن و گسیختگی به سقف اضافه می کنند.
- نیازی به میلگردهای ممان منفی نیست. شاید بپرسید دلیل این چیست؟ چرا که با ایجاد کشش در داخل وایرهای مقطع تیرچه، یک خیز منفی در داخل عضو بوجود می آید که در برابر نیروهای فشاری بعد از بارگذاری مقاومت خواهد کرد.
- بتن ریزی سقف انجام می شود و صبر می کنیم تا بتن به مقاومت های نهایی خود برسد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساخت و اجرای تیرچه پیش تنیده با ما در تماس باشید.